Konto for endring av rekneskapsprinsipp

Verknad av endringar i rekneskapsprinsipp førast mot eigne eigenkapitalkontoar for endring av rekneskapsprinsipp. Positiv saldo på desse kontoane kan ikkje disponerast og negativ saldo skal ikkje dekkast inn. Det har ikkje vært endringar i rekneskapsprinsipp i 2020.

Prinsippendringar som påverkar arbeidskapitalen:

Løn til eigne tilsette

Løn til eigne tilsette er belasta investeringsprosjekt og aktivert med 61,5 mill. kroner (5,0 mill. kroner i 2019, i tillegg til 67,7 mill. kroner belasta kalkulatorisk timekostnad frå Statens vegvesen gjennom SAMS vegadministrasjon).

Byggjelånsrenter

For Nordøyvegprosjektet er det aktivert byggjelånsrenter med 17,6 mill. kroner (4,7 mill. kroner i 2019). Øvrige investeringar er ikkje belasta med byggjelånsrenter. Det visast til rekneskapsprinsippa.

Nedskrivingar

Det er ikkje gjennomført nedskrivingar i 2020.

Vederlagsfri overtaking av vegprosjekt

I forbindelse med vederlagsfri overtaking av eit vegprosjekt forskotert og utført av andre er det i 2020 utgiftsført i investeringsrekneskapen og aktivert følgjande:

Tilsvarande beløp er ført som inntekt under "Overføringar" i investeringsrekneskapen.

Aksjar og andelar som er bestemt til varig eige og er næringspolitisk eller samfunnsmessig motivert blir klassifisert som anleggsmidlar.

Kommentarar:

Møre og Romsdal Revisjon IKS er under avvikling og sluttoppgjer er utbetalt til fylkeskommunen i 2020. Det blei danna eit nytt selskap, Møre og Romsdal Revisjon SA, i 2019, som overtok verksemda i selskapet. Fylkeskommunen var med på stiftinga av dette selskapet i 2019.

Møre og Romsdal fylkeskommune melde seg ut av Åknes/Tafjord IKS i 2015, men først i 2020 er oppgjer utbetalt og deltakinga i selskapet avslutta.

Der bokført verdi avviker frå opphaveleg kostpris er det gjort ei nedskriving av verdien som følgje av verdinedgang som ikkje er forventa å være forbigåande.

Det visast for øvrig til note 15 om sal av aksjar og andelar i året.

1) Opptente renter av utlån til Møre og Romsdal Såkornfond AS, 0,5 mill. kroner er i samsvar med inngått avtale lagt til hovudstolen og ført som utlån. Restsaldo forfaller i sin heilheit i 2022.

Marknadsbaserte verdipapir (m.a. sertifikat/pengemarknadsfond, obligasjonar og aksjar) er klassifisert som omløpsmiddel og vurdert til verkeleg verdi. Verkeleg verdi er fastsett til marknadsverdi pr. 31.12 i rekneskapsåret.

Renteutgiftene på kommunens lånegjeld sikrast i samsvar med gjeldande reglement for finans og gjeldsforvaltning.

Langsiktig gjeld med fast rente

I henhold til Finansreglement for Møre og Romsdal fylkeskommune, pkt. 2.b.5. skal til ein kvar tid vere minst 30% av fylkeskommunens innlån (inklusive lån sikra med FRA’er og SWAP’er) vere til fast rente (dvs. rentebinding lenger enn 12 månadar). Lån med fast rente utgjer pr. 31.12.2020 45% av den totale låneportefølja. Ei spesifisert oversikt over lån med rentesatsar og bindingstid vil vere tilgjengeleg i Finansrapport for 2020.

Rentebytteavtalar

Fylkeskommunen har ikkje rentebytteavtalar på sine lån.

* Lån som forfaller i 2021 tilsvarar sertifikatlån, som alle må refinansierast.

Andre lån er ført opp under Langsiktig gjeld i balansen med totalt 101,670 mill. kroner. Dette gjeld forskotteringar frå kommunar og andre, samt lån frå private.

Avdrag på lån til investeringar i varige driftsmidlar

Fylkeskommunen skal betale årlege avdrag som samla skal være minst lik størrelsen på fylkeskommunens avskrivingar i rekneskapsåret, justert for forholdet mellom størrelsen på lånegjelda og størrelsen på fylkeskommunens avskrivbare anleggsmidlar.

Berekninga gjerast ved hjelp av følgande formel:

"Sum årets avskrivingar x Lånegjeld pr. 1.1 i rekneskapsåret" delt på "Bokførte avskrivbare anleggsmidlar pr. 1.1 i rekneskapsåret".

Tilbakebetaling av forskottering til Imarfinans AS er ført som avdrag, og kjem i tillegg til ordinære minimumsavdrag. Fylkeskommunen mottar fergeavløysingsmidlar for Imarsundsambandet gjennom rammetilskot, som dekker dette avdraget. Det er i 2020 betalt 18,990 mill. kroner.

Generelt om pensjonsordningane i fylkeskommunen

Fylkeskommunen har kollektive pensjonsordningar i Kommunal Landspensjonskasse (KLP) og Statens pensjonskasse (SPK) som sikrar ytelsesbasert pensjon for dei tilsette.

Pensjonsordninga omfattar alders-, uføre-, ektefelle-, barnepensjon samt AFP/tidlegpensjon og sikrar alders- og uførepensjon med samla pensjonsnivå på 66% saman med folketrygden. Pensjonane samordnast med utbetaling frå NAV.

Premiefond

Premiefondet er eit fond for tilbakeført premie og overskudd. Eventuelle midlar på premiefondet kan bare brukast til framtidig premiebetaling. Premiefondet går fram ikkje av rekneskapen, men bruk av fondet reduserer faktisk betalte pensjonspremiar.

Rekneskapsføring av pensjon

Etter § 3-5 og § 3-6 i årsrekneskapsforskrifta skal driftsrekneskapen belastast med pensjonskostnadar som er berekna ut frå langsiktige forutsetningar om avkastning, lønnsvekst og G-regulering. Pensjonskostnadane bereknast på ein anna måte enn pensjonspremien som betalast til pensjonsordninga, og det vil derfor normalt være forskjell mellom desse to størrelsane. Forskjellen mellom betalt pensjonspremie og berekna pensjonskostnad betegnes premieavvik, og skal inntekts- eller utgiftsførast i driftsrekneskapen. Premieavviket tilbakeføres igjen neste år.

Rekneskapsføringa av pensjon inneberer eit unntak frå dei grunnleggande prinsippa for kommunerekneskapen om at alle kjende utgifter og inntekter i året skal tas med i årsrekneskapen for vedkommande år (kl § 14-6, 2. ledd nr c). Rekneskapsføringa av premieavvik og amortisering av premieavvik har hatt innverknad på netto driftsresultat i 2020 ved at rekneskapsførte pensjonsutgifter er 4 161 høgare enn faktisk betalte pensjonspremiar.

Bestemmelsane inneberer også at berekna pensjonsmidlar og pensjonsforpliktingar er oppført i balansen som henholdsvis anleggsmidlar og langsiktig gjeld.

Spesifikasjon av samla pensjonskostnad, premieavvik, pensjonsforpliktingar og estimatavvik

Det har i rekneskapsåret 2020 vært ei stor nedgang i netto pensjonsforpliktingar. Dette skuldast i all hovudsak endringar i pensjonsordninga frå og med 2020, for alle offentleg tilsette født i 1963 eller seinare.

1) Bompengeinnkrevjing blei avslutta i 2020 og lån innfridd i forbindelse med bompengeforlik i revidert nasjonalbudsjett for 2020. Lånet blei innfridd med midlar over statsbudsjettet.

2) I sak T-28/10 blei det gitt ei total garantiramme på 82,5 mill. kroner (inkl. 10% tillegg for renter og omkostningar) for samla opplåning som A/S Regionteatret i Møre og Romsdal og Molde International Jazz Festival tek opp til finansiering av sine eigardelar i Teater og jazzhuset i Molde.

3) Lån og garantiar for Eksportvegen AS (Tresfjordbrua) blei overført til Vegamot AS i 2020. Vegamot AS har tatt opp lån på til saman 330 mill. kroner for dette vegprosjektet.

4) Bompengeinnkrevjing er avslutta i januar 2021 i forbindelse med bompengeforlik i statsbudsjettet for 2021. Lån vil bli innfridd med midlar over statsbudsjettet, og det arbeidast med å gjere opp og avslutte lån og renteswap. Garantiar antas å bortfalle i løpet av 1. halvår 2021.

5) Fylkestinget vedtok i sak T- 89/16 å stille sjølvskyldnargaranti på 475 mill. kroner, (med tillegg av 10% av til ein kvar tid gjeldande hovudstol for dekking av renter og omkostningar, totalt 525 mill. kroner) for lån som bompengeselskapet tar opp til finansiering av Nordøyvegen. Garantien gjeld frå første opptrekk og gjennom innkrevjingsperioden på 20 år. Det er til nå gjort opptrekk på 280 mill. kroner.

I tillegg har fylkestinget gjort følgjande vedtak om garantiar:

Fylkestinget vedtok i sak T-16/18 å stille sjølvskyldnargaranti på 1 190 mill. kroner for lån som bompengeselskapet tar opp til finansiering av ny E39 Lønset-Hjelset. Garantien gjeld frå første opptrekk og gjennom innkrevjingsperioden på 15 år.

Det har ikkje vært sal av aksjar i 2020.

Fylkeskommunen har i 2020 fått innbetala følgande innløysing frå IKS som fylkeskommunen er utmeld frå:

Fylkeskommunen sin revisor er Møre og Romsdal Revisjon SA

Forutan å sørge for tannhelsetenester til prioriterte grupper iht. tannhelsetjenesteloven, behandlar tannhelsetenesta også vaksne betalande pasientar. Behandling av betalande pasientar skjer i konkurranse med privatpraktiserande tannlegar og skal ikkje være subsidiert av fylkeskommunen.

Tannhelsetenestas verksemd kan delast inn som følger:

a) Tannhelsetenester som tilbys helt eller delvis vederlagsfritt til prioriterte pasientar

b) Tannhelsetenester som tilbys vaksne mot betaling i områder der det ikkje føreligger anna tilstrekkeleg tilbod

c) Tannhelsetenester som tilbys vaksne mot betaling i områder med konkurranse frå private tannlegar

Gruppe b) er vurdert å ikkje vere aktuell for tannhelsetenesta i Møre og Romsdal.

Direkte utgifter er delt på grunnlag av kor stor del betalande pasientar utgjer av samla behandla pasientar. I 2020 var andelen 6,94 prosent. Øvrige utgifter er delt med utgangspunkt i kor stor del av netto driftsutgifter (utanom avskrivingar) tannhelse utgjer av netto driftsutgifter på rammeområda samla.

Rekneskapssamandrag for dei ulike delane av verksemda

Året 2020 har vore eit spesielt år, med covid19, periodar med stengde tannhelseklinikkar og auka smittevern. Dette er også ein del av årsaka til ei nedgang i andel betalande pasientar frå 9,07% i 2019 til 6,94% i 2020.

Usikre forpliktingar

I 2020 har fylkeskommunen fått innbetalt 275,6 mill. kroner som kompensasjon for tapte kollektivinntekter, stimuleringsmidlar til andre (bedriftsintern opplæring, lærlingetilskot og karriererettleiing) og meirkostnadar i vidaregåande opplæring i høve covid19-pandemien. Ved slutten av året er det foreløpig berekna at kompensasjon knytt til tapte kollektivinntekter kan være rundt 36,2 mill. kroner for høg. Det er ikkje avklara om fylkeskommunen vil få behalde midlane, om det blir avregna mot kompensasjon i 2021 eller om det må betalast tilbake.

Fylkeskommunen har ingen andre vesentlege usikre forpliktingar.

Hendelser etter balansedagen

Det føreligg ikkje informasjon om forhold som eksisterte på balansedagen, eller hendelser etter balansedagen som er av ei slik betyding at manglande informasjon vil påverke rekneskapsbrukarens evne til å foreta korrekte vurderingar og beslutningar på bakgrunn av årsrekneskapen.

Spesifikasjon av andre sals- og leigeinntekter:

1) Kollektivinntekter buss og hurtigbåt består i hovudsak av sal av billettar til persontrafikk.

2) Kollektivinntekter ferge består av både persontrafikk og næringstrafikk.

Fylkeskommunane har ansvaret for alle fylkesvegoppgåver etter veglova. Gjennom SAMS vegadministrasjon har fylkeskommunane nytta seg av Statens Vegvesen (SVV) for å utføre dei fleste av sine fylkesvegoppgåver. I forbindelse med regionreform, gjeldande frå 1.1.20, vedtok Stortinget at ordninga med SAMS vegadministrasjon skulle opphøyre, og fylkeskommunane overtok sjølv oppgåvene som tidlegare blei utført av SVV.

I statsbudsjettet for 2020 (Prop. 1 S Tillegg 1 (2019-2020)) har fylkeskommunen fått ei rammeauke på 84,767 mill. kroner. Dette skal dekke kostnadane knytt til overføring av SAMS vegadministrasjon frå Statens Vegvesen til fylkeskommunane. Auka er berekna å utgjere 76 stillingar til ei årsverkskostnad på 1,115 mill. kronar. Konsulentkostnadar og omstillingskostnadar er ikkje finansiert i rammeauka, og er derfor ei underfinansiering av reforma. Rammeaukinga skal finansiere dei tilsette som jobbar med drift og forvaltning av fylkesveg. Tilsette knytt til investeringar har fylkeskommunen dekka sjølv gjennom belastning av timekostnadar frå SVV på investeringsprosjekt.

Tilsette er overført til fylkeskommunen dels gjennom ei verksemdsoverdraging og dels gjennom tilsetting etter ei mønsteravtale, via utlysing først internt i SVV, så i den opne marknaden.

Rekneskapsmessig oppgjer:

I forbindelse med overtakinga har fylkeskommunen overtatt ein del eigedelar knytt til vegadministrasjonen. Eigedelane er antatt å ikkje ha ein vesentleg verdi, og er ikkje ført inn i fylkeskommunen sitt rekneskap.